Türk Bricinin Öyküsü

Bricimizin öyküsünü anlatmaya, 1920 İstanbul doğumlu üstat Adnan Benjenk’in anıları ile başlamak uygun olur. Küçük yaşlarda briç ile tanışan Benjenk 1934 yılında tutkulu bir plafon briç oyuncusu olmuştu.
 
1936-38 yıllarında İngiltere’nin Durham Üniversitesi’nde okuyan Benjenk, briç bilgisini geliştirdi; 1942 yılında gittiği Filistin’de briç oynamaya devam etti ve 1945 yılı sonunda İstanbul’a döndü.
 
Daha sonra Sıraselviler Caddesi girişine taşınan İstanbul Kulübü, 40’lı yıllarda Taksim Meydanı’nda, şimdiki The Marmara Oteli’nin yerindeydi. Benjenk, bayanların sadece pazar akşamı yemeğe gelebildiği; ceketsiz, kravatsız girilmeyen bu kulüpte, ünlü Kavafyan ile tanıştı ve briç oynadı. Kavafyan, İsviçre’de öğrenci olduğu yıllarda briç öğrenmiş, kısa zamanda çevresindekileri aşmış çok iyi bir kart oyuncusuydu. Bir İsveçli’nin “Mösyö Kavafyan, siz Kavafyan sisteminin dünyadaki bir numaralı oyuncususunuz ve yegane oyuncususunuz” diye espri yaptığı bu usta oyuncu, okuduğu rengin üç kart ile tutulmasını ister ve çoğunlukla eşine oynama fırsatı vermezdi!
 
1948 yılında askere giden Benjenk, 1950 yılında döndükten sonra, Büyükada’da, Abdi Birol ve Mısır’dan yeni gelen Haluk Eratak ile tanıştı. Adnan Benjenk, Faruk Ayral, Abdi Birol, Suha Eratak, Neşet Eren, Adil Fansa, İlhan Tokay birlikte briç oynamaya başlayıp, kendilerine Acol sistemini löve sayarak oynamayı öğreten, iyi briç bilgisine sahip Haluk Eratak’ın etrafında toplandılar. (1935-1936 yıllarında, Charles Goren’in katkılarıyla, günümüzün modern kontrat briç uygulamasına geçilmiştir.)
 
1954 yılı sonlarında, Haluk Eratak’ın ısrarı ile, Beyoğlu Mis Sokak’taki ABC Gece Kulübü’nde, kartları zarflarda taşımak suretiyle, ilk turnuva düzenlendi ve 1955 yılında Hilton Oteli balo salonunun bir bölümü haftada iki defa turnuva yapmak için kiralandı. İki sene bu şekilde devam edildikten sonra, Eratak’ın sabit bir yer ve daha fazla turnuva yapmak istemesi üzerine, Dağcılık Kulübü’nün tavan arasındaki odada yapılan görüşmeler neticesinde, Pera Palas ile devamlı bir salon için anlaşmaya varıldı.
 
Nabi Up, Faruk Ayral, Veysi Midil, Neşet Eren, Haluk Eratak, İlhan Tokay, Abdi Birol, Adnan Benjenk tarafından 1957 yılında kurulan İstanbul Briç Kulübü, haftalık ikili turnuvalar dışında; dörtlü takım yarışmaları da düzenlemiş ve bayan oyuncuların katılımını sağlamıştı.
 
1958 yılında, Büyükada Anadolu Kulübü’ne gelen bir Alman’ın oyun analizleri ve daima haklı çıkması, kendilerine aşırı güvenen Benjenk ve Birol’ü şaşırttı. Deutch Bank genel müdürü Hans Von Aulock, ikinci dünya savaşında Anadolu’da bir yerde rehin tutulmuş; aynı kaderi paylaşan, bankanın genel müdürü Post’dan briç öğrenmiş ve çok kısa sürede öğretmenini geçmişti. Savaştan önce Hollanda Briç Milli Takımı’nın koçluğunu yapmış olan Post ile birlikte Anadolu Kulübü’ne üye olan Von Aulock, Benjenk’e “Reese On Play” kitabını hediye etti ve tüm briç oyuncularının eğitimine önemli ölçüde katkıda bulundu. Leon Anav ve Albert İşalan (1958), Nikola Rigopulos (1959), Hasan Dağlı ve Halit Bigat (1960), uzun yıllar Türk Brici’ne damgasını vuran Mehmet Kortay ve Koray Selçuk 1962 yılı sonunda Pera Palas’a geldiler. 1957 yılında Beyoğlu’nun ünlü Lüksemburg Kahvesi’nde Kortay ile birlikte oynamaya başlıyan Selçuk, 1963 yılında üstlendiği İstanbul Briç Kulübü direktörlüğünü 1965 yılı sonunda bıraktı ve yerine gelen Nikola Rigopulos, ölüm tarihi olan 1975 yılına kadar, bu görevi sürdürdü.
Yazının Tamamı İçin...

Email:

    ozdilm@gmail.com

19